Komputer.

√ Komputer osobisty (ang. personal computer) – mikrokomputer przeznaczony przede wszystkim

 do użytku osobistego w domu i biurze. Służy głównie do uruchamiania oprogramowania biurowego, dostępu do zasobów Internetu, prezentacji treści multimedialnych (tekst, obrazy, dźwięki, filmy i inne), jak i gier.

Typy komputerów osobistych:

-stacjonarne:

∆ stacja robocza - wysokiej klasy komputer o wyższej wydajności niż biurowy desktop

∆ desktop – czyli komputer, którego raczej się nie przenosi tylko trzyma w jednym miejscu na stałe, zwykle na biurku (stąd angielska nazwa desktop – na biurko)

∆ nettop - miniaturowy komputer przeznaczony do wykonywania podstawowych zadań

-przenośne:

∆ laptop (notebook) (z ang. na kolanach, na podołku) – komputer przenośny, ze zintegrowaną klawiaturą i monitorem tworzącymi jedną całość

∆ ultrabook - cienki i lekki laptop

∆ netbook (z ang. sieciowa książka) - przenośny, podobny do laptopa, lecz mniejszy, o rozmiarach małego notatnika. Posiada mniejszą moc obliczeniową, służy głównie do przeglądania Internetu i prac biurowych

∆ tablet, Tablet PC - komputer przenośny z dotykowym ekranem

∆ Ultra-Mobile PC - komputer przenośny mający zapełnić lukę dzielącą palmtopy i netbooki

palmtop (z ang. na dłoni), Pocket PC – komputer rozmiarami podobny do kalkulatora, używa się go trzymając w jednej dłoni, należy do kategorii urządzeń mobilnych

▼

Podstawowe komponenty komputera osobistego:

1) Monitor

2) płyta główna

3) procesor (CPU)

4) pamięć operacyjna (RAM)

5) karta rozszerzenia

6) zasilacz

7) napęd optyczny (CD, DVD itp.)

8) dysk twardy (HDD)

9) mysz

10) klawiatura

◊

Monitor komputerowy – ogólna nazwa jednego z urządzeń wyjścia do bezpośredniej komunikacji operatora z komputerem. Zadaniem monitora jest natychmiastowa wizualizacja wyników pracy komputera.

Obecnie używane monitory to ekrany komputerowe, obsługiwane przez komputer zwykle za pośrednictwem karty graficznej.

◊

Płyta główna (ang. motherboard, mainboard) – obwód drukowany urządzenia elektronicznego, na którym montuje się najważniejsze elementy, umożliwiając komunikację wszystkim pozostałym komponentom i modułom.

W komputerze na płycie głównej znajdują się: procesor/y, pamięć operacyjna lub gniazda do zainstalowania tych urządzeń oraz gniazda do zainstalowania dodatkowych płyt zwanych kartami rozszerzającymi (np. PCI), oraz gniazda do urządzeń urządzeń składujących (dyski twarde, napędy optyczne itp.), złącze klawiatury i zasilacza. W niektórych konstrukcjach także gniazda do innych urządzeń zewnętrznych do których sprzęt znajduje się na płycie głównej (port szeregowy, port równoległy, USB).

◊

Procesor (ang. processor), także CPU (ang. Central Processing Unit) – urządzenie cyfrowesekwencyjne, które pobiera dane z 

pamięci, interpretuje je i wykonuje jako rozkazy. Wykonuje on ciąg prostych operacji (rozkazów) wybranych ze zbioru operacji podstawowych określonych zazwyczaj przez producenta procesora jako lista rozkazów procesora.

Pamięć operacyjna (ang. internal memory, primary storage) – pamięć adresowana i dostępna bezpośrednio przez procesor, a nie przez urządzenia wejścia-wyjścia procesora. W pamięci tej mogą być umieszczane rozkazy (kody operacji) procesora (program) dostępny bezpośrednio przez procesor i stąd nazwa pamięć operacyjna. W Polsce często pamięć ta jest utożsamiana z pamięcią RAM, choć jest to zawężenie pojęcia, pamięcią operacyjną jest też pamięć nieulotna (ROM, EPROM i inne jej odmiany) dostępna bezpośrednio przez procesor. Obecnie pamięci operacyjne są wyłącznie pamięciami elektronicznymi, dawniej używano pamięci ferrytowych.

- Chipset – grupa specjalistycznych układów scalonych, które są przeznaczone do wspólnej pracy. Mają zazwyczaj zintegrowane oznaczenia i zwykle sprzedawane jako jeden produkt

◊

Karta rozszerzeń (ang. expansion card lub adapter card) – element składowy jednostki systemowej komputera. Występuje w postaci płytki drukowanej (karty) montowanej w złączu płyty głównej. Karta rozszerzeń to jeden z podtypów kontrolera.

-Karty rozszerzenia w komputerze mogą być różnego rodzaju, w zależności od przeznaczenia oraz rodzaju gniazda rozszerzającego, z którym współpracują.

-Kartami rozszerzeń są również: karta dźwiękowa, karta sieciowa czy cieszące się coraz większą popularnością karty tunerów telewizyjnych i radiowych.

◢ Karta graficzna (graphics card) umożliwia przetwarzanie obrazu oraz zapewnia współpracę komputera z monitorem. Do niedawna istniały dwie grupy kart graficznych: karty grafiki obsługujące typowe aplikacje oraz karty posiadające tzw. akcelerator grafiki 3D (wykorzystywany w grach oraz zastosowaniach multimedialnych). Wówczas w komputerze instalowano dwie karty. Obecnie najpopularniejsze są karty graficzne posiadające standardowo akcelerator grafiki 3D. Większość nowoczesnych kart graficznych jest obecnie przeznaczona do współpracy z gniazdem rozszerzającym typu AGP.

◢ Karta dźwiękowa (sound card) - specjalna karta rozszerzenia, której zadaniem jest odtwarzanie i nagrywanie plików dźwiękowych. Umożliwia ona także zrealizowanie połączenia z elektronicznymi urządzeniami muzycznymi poprzez tzw. złącze MIDI. W przeciwieństwie do karty graficznej, karta dźwiękowa jest dodatkową kartą rozszerzającą w komputerze. Jest ona jednak niezbędna w przypadku, gdy komputer ma być używany do gier lub programów multimedialnych

◢ Karta sieciowa  – karta rozszerzenia, która służy do przekształcania pakietów danych w sygnały, które są przesyłane w sieci komputerowej.

1 bit-(b)
1 bajt(B)=8 bitów (b)
1 kilobajt(kB)=1024 bajty
1 megabajt(MB)=1024 kilobajty
1 gigabajt(GB) =1024 megabajty

1 terabajt(TB)=1024 gigabajty

◊

Zasilacz komputera − urządzenie, które służy do przetwarzania napięcia przemiennegodostarczanego z sieci energetycznej (100-127V w Ameryce Północnej, części Ameryki Południowej, Japonii i Tajwanie, 220-240V w pozostałej części świata) na niskie napięcia stałe, niezbędne do pracy pozostałych komponentów komputera. Niektóre zasilacze posiadają przełącznik zmieniający napięcie wejściowe pomiędzy 230V i 115V, inne automatycznie dopasowują się do dowolnego napięcia z tego zakresu.

◊

Napęd optyczny (ang. Optical Disc Drive - ODD) – jest to urządzenie, które za pomocą wiązki lasera odczytuje lub zapisuje, dane na tzw. nośnikach optycznych.

Do najpopularniejszych napędów optycznych zalicza się 

CD-ROM

nagrywarka Cd

DVD-ROM 

combo CD/DVD 

nagrywarka DVD 

combo Blu-Ray 

nagrywarka Blu-Ray 

◊

Dysk twardy, napęd dysku twardego (ang. hard disk drive) – rodzaj pamięci masowej, wykorzystujący nośnik magnetyczny do przechowywania danych. Nazwa "dysk twardy" wynika z zastosowania twardego materiału jako podłoża dla właściwego nośnika, w odróżnieniu oddyskietek (ang. floppy disk, czyli miękki dysk), w których nośnik magnetyczny naniesiono na podłoże elastyczne.

◊

Mysz (z ang. mouse) – urządzenie wskazujące używane podczas pracy z interfejsem graficznym systemu komputerowego.

Mysz umożliwia poruszanie kursorem po ekranie monitora poprzez przesuwanie jej po powierzchni płaskiej. Mysz odczytuje zmianę swojego położenia względem podłoża i wysyła ją w formie danych cyfrowych do komputera, który dokonuje odpowiedniej zmiany położenia kursora na ekranie. Najczęściej wyposażona jest w dwa przyciski i kółko do przewijania ekranu, które może również pełnić rolę trzeciego przycisku.

◊

Klawiatura komputerowa – uporządkowany zestaw klawiszy służący do ręcznego sterowania urządzeniem lub ręcznego wprowadzania danych. W zależności od spełnianej funkcji klawiatura zawiera różnego rodzaju klawisze – alfabetyczne, cyfrowe, znaków specjalnych, funkcji specjalnych, o znaczeniu definiowanym przez użytkownika.

◊ 

Skaner – urządzenie służące do przebiegowego odczytywania: obrazu, kodu paskowego lub magnetycznego, fal radiowych itp. do formy elektronicznej (najczęściej cyfrowej). Skaner przeszukuje kolejne pasma informacji odczytując je lub rejestrując. Nie jest to więc zwykły czytnik, a czytnik krokowy (np. skaner obrazu nie rejestruje całego obrazu w jednej chwili jak aparat fotograficzny, a zamiast tego rejestruje kolejne linie obrazu - dlatego głowica czytająca skanera przesuwa się lub skanowane medium pod nią). Nazwa skanera jako czytnika przebiegowego, często przenoszona jest na czytniki nieprzebiegowe (np. elektroniczne).

◊

Drukarka – urządzenie współpracujące z komputerem, służące do przenoszenia danego tekstu, obrazu na różne nośniki druku (papier, folia, płótno itp). Niektóre drukarki potrafią również pracować bez komputera, np. drukować zdjęcia wykonane cyfrowym aparatem fotograficznym (po podłączeniu go do drukarki lub po włożeniu karty pamięci z zapisanymi zdjęciami do wbudowanego w drukarkę slotu).

Mianem drukarki określa się też sterownik w systemie operacyjnym, natomiast samo urządzenie określane jest jako urządzenie drukujące.

Rodzaje pamięci : 

✖ wewnętrzna - umieszczona na stale wewnątrz komputera : RAM, ROM, dysk twardy, pamięć podręczna procesora.

✖ zewnętrzna, przenośna, masowa - wymienne nośniki danych: dyskietka, pendrive, różnego rodzaju karty pamięci, przenośny dysk twardy, płyty CD/DVD/ Blu-ray.

Na straży prawa.

►Prawo autorskie (ang. copyright, symbol: ©) – pojęcie prawnicze oznaczające ogół praw przysługujących autorowi utworu albo normy prawne upoważniające autora do decydowania o użytkowaniu dzieła i czerpaniu z niego korzyści finansowej.

© Prawa autorskie dzielimy na:

-osobiste:

uznawanie autorstwa utworu,
sygnowanie utworu nazwiskiem lub pseudonimem,
nienaruszalność treści i formy bez zgody autora,
nadzór nas sposobem korzystania ,
decydowanie o terminie pierwszego publicznego udostępnienia.

-majątkowe:

osobiste wykorzystanie utworu na wszelkie sposoby,
rozporządzenie nim na wszelkie sposoby,
wynagrodzenie za korzystanie z utworu

►Utworem nazywamy każdy przejaw działalności twórczej mający indywidualny charakter (odróżniający go od innych),występujący w jakiejkolwiek postaci,niezależnie od jej wartości,przeznaczenia i sposoby prezentacji.Każdy utwór tak rozumiany jest chroniony przez prawo od samego początku jego powstawania ,nawet gdy jest nie ukończony.Autor utworu nabywa prawo do ochrony automatycznej bez konieczności wypełniania jakichkolwiek formularzy.

►Przepisy polskiego prawa autorskiego wyróżniają trzy typy utworów:

-pierwotne tworzone oryginalnie przez autora,

-opracowania- rożnego rodzaju modyfikacje utworu pierwotnego (np. tłumaczenia , przeróbki ,streszczenia),

-inspirowane- nowe utworu, które powstały w  efekcie kontaktu z utworem pierwotnym,jednak różnią się od niego w takim stopniu, że bez wątpliwości są to dzieła o indywidualnym charakterze.

Istnieje kilka podstawowych typów licencji oprogramowania dostępnego na rynku:

Freeware- program rozpowszechniony na tej licencji jest bezpłatny, można używać go do zastosowań domowych.

Domena publiczna- twórca przekazuje produkt nieodpłatnie jako swego rodzaju dobro publiczne,zrzekając się jednocześnie praw majątkowych.

-Adware - w ramach tego rodzaju licencji program jest rozpowszechniany bez opłat,

-Cardware- w myśl tej licencji autor zachowuje prawa autorskie,pozwala na swobodne rozpowszechnianie  programu, nie domagając się opłat.

GNU- powszechna licencja publiczna , spotykana najczyściej w środowisku Linuksa.

Shareware- w przypadku tej licencji autor zgadza się na krótkotrwałe używanie produktu bez opłat w celu jego wypróbowania.

Demo-zubożana przez autorów wersja programu,która jest udostępniana bezpłatnie w celu rozreklamowania produktu.

Trial- programy tej licencji mogą być tylko używane przez pewien czas , zwykle od 7 do 90 dni.

OEM- najczęściej nazwa ta jest stosowana w odniesieniu do producentów komputerów osobistych,gdy sprzedają je wyłącznie wraz z opracowaniem,w tym przypadku nierozerwalną związanych z komputerem,na którym jest ono zainstalowane.

Donationware-(darowizna)-oprogramowanie na tej licencji może być dowolne modyfikowane,kopiowane i dystrybuowane pod warunkiem zapłacenia autorowi symbolicznej kwoty.

Abandonware-(zrezygnować)-licencja dotycząca oprogramowania,którego twórca dalej nie rozwija  lub zrezygnował z jego obsługi.

Firmware-licencja ta obejmuje oprogramowanie sterujące sprzętem komputerowym,które jest umieszczone w nim na stałe,np. we walutowym układzie pamięci.

Licencja jednostanowiskowa-uprawnia do zainstalowania  programu tylko na jednym komputerze i zakazuje dalszego jej udostępniania.

Licencja grupowa-zezwala na użytkowanie programu w sieci albo w zestawie komputerów ,przy czym zazwyczaj jest określona ich maksymalna liczba.

Creative Commons to organizacja utworzona w 2001 roku,która postawiła sobie za cel rozwinięcie idei licencji copyleft.

►Istnieją 4 podstawowe typy licencji:

-uznanie autorstwa,

-użycie niekomercyjne,

-bez utworów zależnych,

-na tych samych warunkach.

►Legalnie zakupiony film lub muzykę możemy otworzyć bez opłat:

-na własnym sprzęcie w gronie rodziny czy znajomych,

-skopiować 1 raz,

-odprzedać niszcząc wszystkie wykonane wcześniej kopie.

►Jeżeli zostaną złamane prawa autorskie , autor ma prawo żądać:

-zapłaty podwojonej za dany program,

-zwrócenia korzyści uzyskanych w wyniku takiego naruszenia,

-usunięcie nielegalni pozyskanych treści,

-odebranie sprzętu, który posłużył do przestępstwa.

►Hacking- nieuprawnione uzyskanie dostępu do cudzego komputera.

►Phreaking- polega na podłączeniu się do sieci w taki sposób, by koszty ponosiła inna osoba lub instytucja.

►Plagiat- polega na skopiowaniu czyjegoś dzieła lub jego części..Utwór pozostaje plagiatem nawet ,gdy został poddany zaawansowanym przeróbką.

►Dozwolony użytek:

- korzystanie z dzieł w celach naukowych , dydaktycznych,

-publiczne wykonywanie utworów podczas uroczystości religijnych,imprez szkolnych,

-rozpowszechnianie utworów dostępnych na miejscach publicznych.

►Czynny nieuczciwej konkurencji to:

-reklamowanie się w sposób stanowiący ingerencję w sferę prywatności,

-uciążliwe nagabywanie w miejscach publicznych,

-przesyłanie niezamówionych towarów na koszt klienta,

-nadużywanie technicznych środków przekazu.

►Prawdą jest, że :

-swoim krewnym , rodzinie czy znajomym pożyczać książki, filmy czy albumy muzyczne,

-możesz legalnie odsprzedać wcześniej zakupiony legalnie program,

-nie podlegają prawu autorskiemu informacje o wypadkach , pogodzie,kursie walut.

-możesz zamieszczać w celach informacyjnych krótkie streszczenia rozpowszechnianych legalnie utworów(np.artykułów dziennikarskich) 

►Nieprawdą jest , że :

-udostępniać dzieła chronione prawem autorskim,

-udostępniać utwory bez dokonywania opłat,

-jeżeli nie chronisz swoich własnych praw autorskich to je tracisz,

-rozpowszechnianie cudzego utworu nikomu nie szkodzi, a służy reklamie.